Xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong thời kỳ mới

Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh; đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; đồng chí Lại Xuân Môn, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo Trung ương; đồng chí Nguyễn Quang Dương, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó trưởng ban Tổ chức Trung ương; đồng chí Phùng Hữu Phú, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội đồng khoa học các cơ quan Đảng Trung ương, nguyên Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương chủ trì Hội thảo.

Tham dự Hội thảo có đại diện các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương;  một số trường đại học, học viện, cơ quan báo chí, nhà xuất bản; các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý trong lĩnh vực xây dựng Đảng, chính trị, triết học...

Các đại biểu tham quan triển lãm về học và làm theo theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

CÁN BỘ, ĐẢNG VIÊN PHẢI CÓ TRÁCH NHIỆM NÊU GƯƠNG ĐẠO ĐỨC CÁCH MẠNG

Phát biểu đề dẫn tại Hội thảo, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng nhấn mạnh, xây dựng Đảng về đạo đức và xây dựng đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên là vấn đề rất hệ trọng, một trong mười nhiệm vụ của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và là một trong những nội dung căn cốt trong tư tưởng Hồ Chí Minh. Cán bộ, đảng viên phải có trách nhiệm nêu gương đạo đức cách mạng; từ việc làm, lời nói cho đến cách ăn ở, phải làm sao cho dân tin, dân phục, dân yêu.

Đạo đức cách mạng trong tư tưởng Hồ Chí Minh không phải là đạo đức thủ cựu, mà là đạo đức mới. Đó là những phẩm chất quý báu của một người cộng sản, người đảng viên chân chính, như: tận trung với Đảng, tận trung với nước, tận hiếu với dân; yêu thương con người; cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; nhân, nghĩa, trí, tín, dũng; đoàn kết, thống nhất, thân ái, giúp đỡ đồng chí, đồng bào; trung thực, thẳng thắn, dũng cảm tự phê bình và phê bình, nói đi đôi với làm; và có tinh thần quốc tế trong sáng.

Thấm nhuần sâu sắc những chỉ dẫn có giá trị to lớn và quý báu của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong hơn 93 năm lãnh đạo sự nghiệp cách mạng Việt Nam, Đảng ta luôn quan tâm, chú trọng xây dựng Đảng về đạo đức, coi đây là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục; là yêu cầu quan trọng, cấp thiết trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, để Đảng ta thật trong sạch, vững mạnh, “là đạo đức, là văn minh”, là tổ chức của những người ưu tú, có bản lĩnh chính trị vững vàng; đủ năng lực và uy tín để lãnh đạo nhân dân, xứng đáng với trọng trách được nhân dân giao phó.

Xây dựng, giáo dục, bồi dưỡng đạo đức cách mạng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên là nội dung trọng tâm của xây dựng Đảng về đạo đức. Trải qua quá trình liên tục học tập, rèn luyện, tu dưỡng, đội ngũ cán bộ, đảng viên của chúng ta đã không ngừng lớn mạnh, trưởng thành về lập trường tư tưởng, bản lĩnh chính trị; là những tấm gương cao đẹp, mẫu mực về phẩm chất đạo đức, lối sống; nêu cao tinh thần yêu nước, hăng hái đi đầu trong lao động sản xuất, học tập, công tác và chiến đấu, cống hiến tâm huyết, sức lực, trí tuệ cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhiều người trong số đó đã hy sinh cả cuộc đời mình vì độc lập, thống nhất của Tổ quốc và tự do, hạnh phúc của nhân dân. Đội ngũ ấy đã trở thành những người con ưu tú của dân tộc, là biểu tượng sinh động của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, của lý tưởng và văn hóa cao đẹp của Đảng; mang lại hiệu ứng lan toả to lớn, động viên, thuyết phục, giáo dục, lôi cuốn quần chúng nhân dân tin tưởng, đi theo Đảng, thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc.

Tuy nhiên, theo đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, cũng cần nhìn thẳng vào sự thật rằng: vẫn còn có một bộ phận cán bộ, đảng viên, kể cả ở cấp cao, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, có những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, gây bất bình, lo lắng, suy giảm niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa. Thực tiễn cho thấy, khi người cán bộ, đảng viên không thường xuyên học tập, tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất sẽ dần đánh mất mình, đánh mất “nền tảng gốc” là đạo đức cách mạng, dẫn đến suy thoái về tư tưởng chính trị; và đó là một bước ngắn, hết sức nguy hiểm dẫn đến “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Nhiều trường hợp cán bộ bị kỷ luật Đảng và xử lý trước pháp luật thời gian qua có nguyên nhân gốc rễ là không chú ý giữ gìn đạo đức cách mạng, đã vi phạm Điều lệ Đảng, Quy định về những điều đảng viên không được làm, vì danh lợi cá nhân mà bất chấp kỷ luật Đảng, pháp luật Nhà nước.

Trong bối cảnh thế giới thay đổi nhanh chưa từng thấy, có nhiều bất định, bất ổn, đột biến và rủi ro khó lường; các thế lực xấu, thù địch, phản động lợi dụng việc một số cán bộ, đảng viên vi phạm, bị xử lý kỷ luật, xử lý hình sự để đẩy mạnh bôi xấu, xuyên tạc, tiếp tục chống phá Đảng, Nhà nước và chế độ ta, chúng ta càng ý thức được tầm quan trọng của việc xây dựng Đảng về đạo đức, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có phẩm chất, đạo đức cách mạng, có năng lực, uy tín ngang tầm nhiệm vụ đáp ứng yêu cầu tiếp tục đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc Đổi mới.

Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng đã xác định xây dựng Đảng về đạo đức là một trong bốn nội dung quan trọng của công tác xây dựng Đảng toàn diện, đồng bộ cùng với xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Trong thời gian qua, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã ban hành nhiều chỉ thị, kết luận, quy chế, quy định mới để đẩy mạnh xây dựng Đảng về đạo đức, trong đó, tập trung vào phát huy trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, như: Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; Kết luận số 01-KL/TW ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị khoá XIII về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW, nhấn mạnh yêu cầu: cùng với việc học tập, cần hết sức chú trọng việc làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; Quy định số 55-QĐ/TW ngày 19/12/2016 của Bộ Chính trị về một số việc cần làm ngay để tăng cường vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên; Quy định số 08-QĐi/TW ngày 25/10/2018 của Ban Chấp hành Trung ương về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương với phương châm: cán bộ, đảng viên có chức vụ càng cao, càng phải gương mẫu.

Đặc biệt, trong 3 nhiệm kỳ liên tiếp gần đây, Đảng ta đã có những chủ trương, quyết sách rất quan trọng cùng với các biện pháp xử lý nghiêm khắc, “không có vùng cấm, không có ngoại lệ” để đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tình trạng tham nhũng, tiêu cực, các biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá” trong nội bộ. Điển hình là các nghị quyết của Hội nghị Trung ương 4, khoá XI, Hội nghị trung ương 4, khoá XII, Nghị quyết số 35/NQ-TW về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới; và gần đây là các Kết luận số 21-KL/TW, Kết luận số 12-KL/TW trong nhiệm kỳ Đại hội XIII… Có thể nói, đây là những bước phát triển rất mới về nhận thức, tư duy, lý luận và hành động của Đảng trong xây dựng, rèn luyện tư tưởng, bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, tác phong và lối sống của đội ngũ cán bộ, đảng viên.

Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng phát biểu đề dẫn tại Hội thảo.

Quán triệt và cụ thể hóa các chủ trương của Đảng, nhất là tinh thần của Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII, Kết luận số 01-KL/TW và Kết luận số 21-KL/TW Ban Tuyên giáo Trung ương đã ban hành Kế hoạch và tổ chức nghiên cứu, xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong giai đoạn mới. Tại hội thảo khoa học hôm nay, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng nêu một số vấn đề có tính định hướng để trong quá trình triển khai nghiên cứu, cụ thể là:

Thứ nhất, việc xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên cần kế thừa, phát huy truyền thống đạo đức tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hoá của nhân loại, kết tinh những giá trị, chuẩn mực đạo đức của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh đã được không ngừng hoàn thiện, bổ sung qua thực tiễn cách mạng Việt Nam, những giá trị mới được hình thành, phát triển qua thực tiễn gần 40 năm thực hiện công cuộc Đổi mới đất nước, để mỗi cán bộ, đảng viên tu dưỡng, rèn luyện, xứng đáng là tấm gương mẫu mực cho quần chúng, nhân dân noi theo.

Quán triệt sâu sắc quan điểm: Văn hoá “soi đường cho quốc dân đi”, là nền tảng tinh thần của xã hội, là mục tiêu, nguồn lực nội sinh và động lực to lớn để phát triển nhanh và bền vững đất nước. Theo đó, xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên gắn với việc xây dựng, triển khai hệ giá trị của nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, các giá trị quốc gia, giá trị văn hoá chính trị, giá trị gia đình Việt Nam; góp phần khơi dậy lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết, ý chí tự cường và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc.

Thứ hai, kết hợp chặt chẽ, nhuần nhuyễn giữa “xây” và “chống” trong xây dựng và thực hành đạo đức cách mạng. Cùng với việc chỉ rõ những biểu hiện cụ thể của sự suy thoái về tư tưởng - chính trị, đạo đức- lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hoá" trong nội bộ, việc xây dựng những chuẩn mực đạo đức cách mạng nhằm nâng cao ý thức về bổn phận, đạo lý, phát huy trách nhiệm nêu gương, lan toả những giá trị tốt đẹp của người cán bộ, đảng viên. Với phương châm “lấy cái đẹp, dẹp cái xấu”, điều này còn có tác dụng răn đe, cảnh tỉnh rất lớn đối với những biểu hiện mới, ngày càng tinh vi, phức tạp của tình trạng tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, "lợi ích nhóm", "tư duy nhiệm kỳ"; "chủ nghĩa cá nhân", "tha hoá quyền lực", những biểu hiện đùn đẩy, né tránh trách nhiệm, thậm chí sợ trách nhiệm vẫn diễn ra rất đáng lo ngại; bên cạnh đó, tạo ra hiệu ứng tích cực tăng cường sức đề kháng, miễn nhiễm của cán bộ, đảng viên với những luận điệu chống phá nền tảng tư tưởng của Đảng, xuyên tạc lịch sử, xuyên tạc sự nghiệp cách mạng và truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Đây cũng cần được coi là cơ sở để chúng ta tìm hiểu rõ nguyên nhân, phân biệt rõ động cơ “tốt – xấu” của những vi phạm, để bảo vệ cán bộ, đảng viên dám nghĩ, dám làm, dám đấu tranh, dám đổi mới sáng tạo vì lợi ích chung.

Thứ ba, những chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên cần vừa bảo đảm tính hệ thống, toàn diện, vừa đáp ứng yêu cầu bổ sung, cụ thể hoá phù hợp với thực tiễn cơ quan, đơn vị, địa phương. Trong thời gian qua, quán triệt và thực hiện nghiêm túc các chủ trương của Đảng, nhiều cấp ủy, tổ chức đảng đã chủ động xây dựng những quy chế làm việc, những chuẩn mực, quy định cụ thể về đạo đức và văn hoá ứng xử của cán bộ, đảng viên sát hợp với đặc điểm, nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị và nghề nghiệp, việc làm của cán bộ, đảng viên; cũng như cụ thể hoá các dấu hiệu, biểu hiện, hành vi “suy thoái”, “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá”, “tham nhũng”, "tiêu cực" với quyết tâm ngăn chặn, phòng, chống và xử lý cho bằng được những tình trạng này. Thực tiễn đó cho thấy, những chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên cần được trình bày ngắn gọn, tường minh, dễ nhớ, dễ hiểu, dễ học tập, làm theo, dễ kiểm tra, giám sát. Đặc biệt, mỗi cán bộ, đảng viên từ sự tự giác, thống nhất cao về ý chí, cần chuyển từ nhận thức, thái độ đúng đắn thành những hành động thiết thực, cụ thể trong việc thực hành những chuẩn mực đạo đức cách mạng.

XÂY DỰNG, RÈN LUYỆN, TU DƯỠNG PHẨM CHẤT ĐẠO ĐỨC CÁCH MẠNG CỦA CÁN BỘ, ĐẢNG VIÊN

Trên cơ sở những nhận thức đúng đắn về vai trò, vị trí, tầm quan trọng của việc xây dựng, rèn luyện, tu dưỡng, phẩm chất đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên, tại hội thảo, các tham luận đã tập trung làm rõ một số nội dung sau:

Một là, tiếp tục làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn, những yêu cầu cấp bách của việc xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên; tiếp tục làm rõ các nhân tố tác động mới, các yêu cầu mới tác động đến đạo đức của cán bộ, đảng viên.

Hai là, tập trung góp ý, đề xuất bổ sung, góp phần hoàn thiện những chuẩn mực đạo đức cách mạng của đội ngũ cán bộ, đảng viên sao cho sát hợp với thực tiễn mới.

Ba là, đề xuất các giải pháp triển khai thực hành chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên hiệu quả, khả thi và có tác động lan toả tích cực rộng lớn trong toàn Đảng, toàn hệ thống chính trị và toàn xã hội.

Toàn cảnh Hội thảo.

 Theo PGS. TS. Lý Việt Quang, Viện trưởng Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, thực tiễn cách mạng những năm qua và công cuộc đổi mới hiện nay cho thấy, sự nghiệp cách mạng Việt Nam muốn giành thắng lợi vẫn đòi hỏi phải có những con người có đức, có tài, vừa “hồng”, vừa “chuyên”. Riêng về khía cạnh đạo đức, đó trước hết phải là những người có tinh thần yêu nước, thương dân, đặt lợi ích của đất nước, của dân tộc lên trên hết, trước hết. Đó là những người luôn luôn gắn bó với nhân dân, yêu thương, kính trọng nhân dân và do đó được nhân dân yêu mến, quý trọng, được dân tin, dân phục, dân yêu. Mặt khác, đó phải là những con người có ý thức trách nhiệm với công việc, có tinh thần lao động siêng năng, cần cù, lao động với năng suất và chất lượng cao, để tạo ra thật nhiều của cải cho xã hội, khắc phục tình trạng năng suất lao động của đất nước đang ở trình độ thấp so với khu vực và thế giới. Đồng thời, cũng phải là những con người có tinh thần tiết kiệm, biết tiết kiệm sức người, sức của, tiết kiệm thời gian cho đất nước và nhân dân. Sự phát triển đất nước hiện nay còn đòi hỏi những con người trong xã hội, trước hết là các cán bộ nắm giữ các cương vị trong hệ thống chính trị, phải là những người không để các căn bệnh, tiêu cực như tham nhũng, lãng phí, quan liêu,... xâm nhập, khống chế, đồng thời dám đấu tranh chống các căn bệnh, tiêu cực đó. Để hình thành được các chuẩn mực đạo đức, không phải là điều một sớm, một chiều, dễ dàng có được, mà phải trải qua một quá trình tu dưỡng, rèn luyện đạo đức. Đó chính là quá trình trên cơ sở đã nhận thức thấu đáo vị trí, vai trò của đạo đức, sự cần thiết phải tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, mỗi người trở thành chủ thể của quá trình tự giáo dục đạo đức, tự tu dưỡng, rèn luyện đạo đức theo những chuẩn mực chung của xã hội. Xét đến cùng, việc nhận thức và từ đó tự tu dưỡng, rèn luyện đạo đức là yếu tố quan trọng nhất để hình thành nên chuẩn mực đạo đức của người cán bộ, đảng viên. Đây cũng là điều nhà đạo đức, nhà giáo dục vĩ đại Hồ Chí Minh luôn đặc biệt chú trọng trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng đầy gian lao, nhưng cũng hết sức cao đẹp, vẻ vang của Người.

Chia sẻ về việc vận dụng, cụ thể hóa quan điểm của Đảng về chuẩn mực đạo đức cách mạng trong xây dựng và thực hiện đạo đức công vụ, đạo đức nghề nghiệp ở thành phố Hà Nội, đồng chí Nguyễn Doãn Toản, Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội cho biết, thực hiện Kết luận số 01-KL/TW của Bộ Chính trị (khóa XIII), Kế hoạch số 58-KH/BTGTW của Ban Tuyên giáo Trung ương, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội đã ban hành Kế hoạch số 39-KH/BTGTW về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” và các văn bản nhằm cụ thể hóa, hướng dẫn triển khai thực hiện các nội dung Kết luận số 01-KL/TW, Chuyên đề toàn khóa nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng về “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về ý chí tự lực, tự cường và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc”; chú trọng xây dựng tiêu chuẩn đạo đức của cán bộ, đảng viên gắn với thực hiện có hiệu quả chủ đề công tác hàng năm của Thành phố là “Kỷ cương, trách nhiệm, hành động, sáng tạo, phát triển”; phát động và triển khai phong trào thi đua “Cán bộ, công chức, viên chức thi đua thực hiện văn hóa công sở giai đoạn 2019 - 2025” (theo Quyết định 733 của Thủ tướng Chính phủ) gắn với tiếp tục bổ sung, hoàn thiện và tiếp tục triển khai thực hiện tốt “Quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong các cơ quan thuộc thành phố Hà Nội”, “Quy tắc ứng xử nơi công cộng trên địa bàn thành phố” và “Kế hoạch về việc siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính; đổi mới lề lối, phong cách làm việc, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, tích cực trong thi hành công vụ của cán bộ, công chức thành phố Hà Nội”. 

Đồng chí Nguyễn Doãn Toản, Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội tham luận tại Hội thảo.

Cùng với đó, Thành phố tập trung nghiên cứu và triển khai một số nội dung quan trọng như: “Xây dựng hệ giá trị văn hoá và chuẩn mực Người Hà Nội thanh lịch - văn minh”; xây dựng và thực hiện các chuẩn mực văn hoá trong lãnh đạo, quản lý; xây dựng môi trường văn hóa công sở lành mạnh, dân chủ, đoàn kết, nhân văn; xây dựng văn hóa doanh nghiệp, doanh nhân và kinh doanh; tăng cường trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, chủ chốt các cấp; thực hiện nghiêm túc quy chế tiếp xúc, đối thoại trực tiếp giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp với MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội và Nhân dân; đẩy mạnh triển khai, thực hiện “Chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới” ở các cơ quan, đơn vị trong hệ thống chính trị.

Thành ủy Hà Nội ban hành các quy chế, quy định về công tác cán bộ, siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính, nâng cao đạo đức công vụ; chỉ đạo cấp ủy, chính quyền, MTTQ, tổ chức chính trị - xã hội các cấp, các địa phương, cơ quan, đơn vị căn cứ tình hình thực tiễn, xây dựng và tổ chức thực hiện nghiêm túc các quy định, quy chế làm việc, nâng cao ý thức, trách nhiệm cá nhân, nhất là người đứng đầu, thực hiện “nói đi đôi với làm”, đổi mới phương thức lãnh đạo, phong cách, tác phong công tác, bảo đảm gần dân, sát dân, lắng nghe, đối thoại với Nhân dân, chống bệnh thành tích, hình thức, thực hành tiết kiệm, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và các biểu hiện suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên. Trong nhiều giải pháp được triển khai, Thành phố tiếp tục đẩy mạnh công tác cải cách hành chính; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, nâng cao hiệu quả, hiệu lực quản lý Nhà nước, phát huy tính chủ động, sáng tạo, đề cao trách nhiệm của từng cấp, từng ngành, nhất là người đứng đầu đi đôi với tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực, xây dựng nền hành chính Nhà nước dân chủ, chuyên nghiệp, hiện tại, trong sạch, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và phục vụ Nhân dân; lấy Người dân làm trung tâm, sự hài lòng của người dân, tổ chức, doanh nghiệp làm mục tiêu, tiêu chí đánh giá chất lượng phục vụ và là thước đo hiệu quả hoạt động của cơ quan, đơn vị; chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đồng bộ, có đủ trình độ, phẩm chất, đạo đức và năng lực hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; kịp thời chấn chỉnh những hạn chế, khuyết điểm tồn tại trong quá trình thực hiện nhiệm vụ,...

GIẢI PHÁP, KIẾN NGHỊ XÂY DỰNG CHUẨN MỰC ĐẠO ĐỨC CÁCH MẠNG CỦA CÁN BỘ, ĐẢNG VIÊN TRONG GIAI ĐOẠN MỚI

Kết luận hội thảo, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương khẳng định, Hội thảo “Xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới” diễn ra đúng dịp kỷ niệm 133 năm Ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2023). Chúng ta tưởng nhớ công lao to lớn của Người đối với cách mạng Việt Nam bằng một việc làm rất thiết thực, đó là đóng góp những ý kiến tâm huyết, quý báu để xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên, góp phần xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện, đặc biệt là góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có đủ năng lực, phẩm chất đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới - giai đoạn phấn đấu đến giữa thế kỷ XXI, nước ta trở thành nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Sau một buổi sáng tiến hành với tinh thần nghiêm túc, khẩn trương, Hội thảo đã thực hiện được mục đích, yêu cầu đề ra và đạt được kết quả rất tốt đẹp, đúng với tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, đó là: “Nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện các chuẩn mực đạo đức cách mạng phù hợp với điều kiện mới và truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc để làm cơ sở cho cán bộ, đảng viên tự giác tu dưỡng, rèn luyện, tự điều chỉnh hành vi ứng xử trong công việc hằng ngày”.

Khái quát nội dung các tham luận tại Hội thảo, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa nêu rõ, các tham luận bám sát, tập trung phân tích và làm nổi bật chủ đề Hội thảo trên mấy vấn đề chủ yếu sau:

Một là, các tham luận khẳng định, làm rõ ý nghĩa, sự cần thiết phải xây dựng chuẩn đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới.

Xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới là một chủ trương đúng đắn, cấp thiết nhằm giải quyết những vấn đề thực tiễn trong hoạt động lãnh đạo, cầm quyền của Đảng. Trong bối cảnh mới, tình hình thế giới, trong nước, sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta tiếp tục đặt ra những yêu cầu, đòi hỏi mới cao hơn về năng lực, trình độ, phẩm chất của người cán bộ, đảng viên. Bốn nguy cơ mà Đảng đã chỉ ra vẫn vẫn còn tồn tại, đan xen, thậm chí có một số mặt diễn biến phức tạp hơn, là thách thức lớn đối với sự tồn vong của Đảng và chế độ. Bởi vậy, việc xác định các chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới là cơ sở quan trọng để cán bộ, đảng viên tu dưỡng, phấn đấu, rèn luyện; là căn cứ để đánh giá cán bộ, đảng viên trong thực hiện nhiệm vụ, đồng thời, là yêu cầu có tính tất yếu trong bảo vệ, phát triển Đảng và chế độ xã hội xã hội chủ nghĩa.

Các tham luận đều đi đến thống nhất, khẳng định rõ: Cần xây dựng chuẩn đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên để: thống nhất nhận thức trong toàn Đảng về chuẩn đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên; làm cơ sở cho cán bộ, đảng viên tự giác tu dưỡng, rèn luyện, tự điều chỉnh hành vi ứng xử; góp phần xây dựng Đảng về đạo đức; đóng góp vào việc xác định tiêu chuẩn, nhiệm vụ của cán bộ, đảng viên và những điều đảng viên không được làm; cung cấp cơ sở để góp phần đổi mới công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng; v.v..

Vừa qua, Ban Tuyên giáo Trung ương đã tiến hành điều tra dư luận xã hội về vấn đề này. Tuyệt đại đa số những người được hỏi đều nhấn mạnh: xây dựng và thực hiện chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới là rất cần thiết, rất quan trọng.

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa kết luận Hội thảo.

Hai là, các tham luận đã làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn để xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới.

Các căn cứ lý luận để xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới được nhiều báo cáo tham luận chỉ rõ là: a) học thuyết Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức vô sản, đạo đức xã hội chủ nghĩa, đạo đức cách mạng; b) các quan điểm, chủ trương của Đảng về tiêu chuẩn, nhiệm vụ của cán bộ, đảng viên; c) quan điểm của Đảng về xây dựng Đảng về đạo đức; d) quy định của Đảng về về nêu gương và những điều đảng viên không được làm; e) quy định của Nhà nước về tiêu chuẩn, chuẩn mực đạo đức của cán bộ, công chức và những việc cán bộ, công chức không được làm;…

Các căn cứ thực tiễn để xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới được nhiều đại biểu, nhà khoa học đi sâu làm sáng rõ, đó là: a) những kinh nghiệm về giáo dục, rèn luyện, giữ gìn đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong các thời kỳ cách mạng trước đây; b) thực tiễn vận dụng, cụ thể hóa quan điểm của Đảng về chuẩn mực đạo đức cách mạng trong xây dựng, bổ sung, hoàn thiện và thực hiện chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp, đạo đức công vụ ở các ban, bộ, ngành, địa phương; c) thực trạng đạo đức của cán bộ, đảng viên, bao gồm cả mặt tích cực và những hạn chế, tiêu cực; d) thực tế việc giáo dục, bồi dưỡng, quản lý, xử lý vi phạm về đạo đức của cán bộ, đảng viên; e) truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc; g) bối cảnh, điều kiện và những yêu cầu mới đặt ra đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên.

Ba là, các tham luận đã phân tích, luận giải, làm rõ từng chuẩn mực đạo đức cách mạng, đề xuất ý kiến xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới.

Tham luận của nhiều đại biểu, nhà khoa học nhấn mạnh: Chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới phải được xây dựng trên cơ sở vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức của người cộng sản, người cách mạng; có sự kế thừa những chuẩn mực đạo đức cách mạng đã được xác định trong các văn kiện của Đảng và được sàng lọc, kiểm chứng, còn phù hợp trong giai đoạn hiện nay; đồng thời có sự tiếp thu, bổ sung những giá trị đạo đức mới, phù hợp yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng của giai đoạn mới.

Khái quát các ý kiến phát biểu, các bài tham luận tại Hội thảo cho thấy, các phân tích, luận giải tập trung làm rõ, hệ thống hóa các chuẩn mực đạo đức cách mạng; trong đó, nhiều ý kiến phát biểu, bài tham luận chú trọng xác định các chuẩn mực đạo đức cách mạng theo các phạm trù đạo đức kết hợp với các chuẩn mực theo các mối quan hệ cơ bản của cán bộ, đảng viên. Trên cơ sở các ý kiến phát biểu, các bài tham luận tại Hội thảo, có thể khái quát nội dung cơ bản của Chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới như sau: (1) Tận trung với Đảng, tận hiếu với dân; (2) Bản lĩnh, kiên định, sáng tạo, tự cường; (3) Tận tụy với việc, nhân nghĩa với người; (4) Cần kiệm liêm chính, chí công vô tư; (5) Tự trọng, danh dự, đoàn kết, kỷ cương; (6) Trách nhiệm, nêu gương, tự soi, tự sửa; (7) Tu dưỡng, học tập, phấn đấu suốt đời;... Tham luận của nhiều đại biểu, nhà khoa học nhấn mạnh việc xác định rõ tiêu chí cho từng chuẩn mực để thuận lợi cho việc thực hiện, kiểm tra, giám sát, đánh giá.

Có một sự tương thích rất đáng mừng là nhiều chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên được tổng hợp từ kết quả điều tra dư luận xã hội về cơ bản trùng hợp với đề xuất của các đại biểu, các nhà khoa học tại Hội thảo này.

Bốn là, nhiều báo cáo tham luận đã đề xuất các giải pháp thực hiện chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới.

Nhiều ý kiến tham luận nhấn mạnh sự cần thiết phải xác định các giải pháp cụ thể, rõ ràng, dễ thực hiện các chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới. Có thể khái quát các khuyến nghị tập trung vào những giải pháp sau: a) giải pháp về tuyên truyền, giáo dục, thống nhất nhận thức, nâng cao trách nhiệm; b) giải pháp về cơ chế, chính sách, pháp luật; c) giải pháp về tổ chức thực hiện; d) giải pháp về công tác cán bộ, công tác đảng viên; e) giải pháp về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật; f) giải pháp về phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân; g) giải pháp về tự giáo dục, tu dưỡng, rèn luyện của cán bộ, đảng viên; v.v..

Các đại biểu chụp hình lưu niệm tại Hội thảo.

Có thể khẳng định, tất cả các ý kiến và các báo cáo tham luận đều thể hiện tinh thần trách nhiệm cao, trí tuệ và tâm huyết của các đồng chí đại biểu, các nhà khoa học; qua đó góp phần cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn tin cậy; tạo sự thống nhất và nâng cao nhận thức về xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng nhằm góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có tư tưởng chính trị vững vàng, có phẩm chất đạo đức, lối sống trong sáng, gương mẫu, có tư duy, khát vọng đổi mới, có năng lực, uy tín ngang tầm nhiệm vụ.

Ban Tuyên giáo Trung ương trân trọng tiếp thu ý kiến đóng góp của các đại biểu và các nhà khoa học để thống nhất các chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trình Bộ Chính trị, Ban Bí thư quyết định.

Ths. Đinh Thị Mai Hương

Ths Lại Thị Mai

Trường Đại học Y dược Hải Phòng